Cyberpesten is enorm ingrijpend voor kinderen. (zie dit filmpje) Jij als ouder kan van alles doen om te voorkomen dat je kind last krijgt van cyberpesten.  Kinderen maken geen onderscheid tussen online en offline pesten.

Net als bij ‘gewoon’ pesten gaat het bij online pesten om schelden, roddelen en buitensluiten. Het stopt niet bij het plaatsen van gemene opmerkingen. Vaak zet de pester verschillende mensen tegen het slachtoffer op, zodat deze geen rust krijgt. Het gebeurt ook op andere manieren zoals het hacken van accounts, nare berichten plaatsen uit naam van een ander of bijvoorbeeld het ongevraagd online verspreiden van bewerkte foto’s of filmpjes.Ruim 8% van alle jongeren in Nederland is al eens slachtoffer geweest van cyberpesten. Dit kan erg ingrijpend zijn. Als ouder wil je er voor je kind kunnen zijn in moeilijke tijden. Maar hoe doe je dat op een goede manier?

Hoe herken je cyberpesten?
Van het buitensluiten van andere kinderen in een groepschat tot het delen van persoonlijke foto’s met gemene opmerkingen op social media; je komt cyberpesten in alle vormen en maten tegen. Het lastige is dat alles op dat kleine schermpje van die laptop of telefoon gebeurt. Kinderen komen niet altijd meer huilend thuis van school, maar verstoppen zich op hun kamer en klikken het scherm verdrietig weg. Hoe kun jij als ouder dan toch herkennen dat jouw kind online pest of gepest wordt? Hier volgen een aantal veelvoorkomende tekenen die op cyberpesten kunnen wijzen.

• Je kind is stiller en meer teruggetrokken dan normaal. Vooral als hij of zij zich terugtrekt uit het gezin en veel tijd alleen doorbrengt terwijl dat van tevoren niet het geval was, kan dit een belangrijk teken zijn.

• Schermen worden snel weggeklikt en telefoons worden vergrendeld zodra je de ruimte binnenkomt.

• Je kind wil ouders of familie niet bij zijn of haar apparaten in de buurt laten. Ze zijn bang dat jij als ouder ontdekt dat er nare dingen gaande zijn. Wellicht schaamt je kind zich hiervoor.

• Het gedrag of taalgebruik van je kind verandert op een opvallende manier. Dit kan lastig te merken zijn, omdat kinderen in de pubertijd sowieso veel veranderen. Ook kunnen invloeden op school veranderingen in je kind teweeg brengen. Kinderen nemen immers een hoop taalgebruik van vriendjes en populaire video’s over. Let hier dan vooral op als je al andere tekenen opgemerkt hebt.

• Je kind wil niet meer naar school of wil geen vragen over school of zijn of haar emotionele leven beantwoorden. In hun hoofd zijn de gedachten over deze onderwerpen waarschijnlijk constant aanwezig, maar ze willen niet aan de buitenwereld laten merken dat het niet goed met ze gaat.

• Je kind heeft minder zelfvertrouwen en is angstig.

• Je kind klaagt over kwaaltjes als hoofdpijn of buikpijn en voelt zich vaak ziek.

Deze kenmerken gelden niet alleen voor cyberpesten. Veel van deze punten, zoals de teruggetrokken houding en de veranderingen in gedrag, kunnen ook wijzen op andere problemen. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden. Misschien wordt je kind niet gepest, maar heeft hij of zij last van andere problemen, zoals bijvoorbeeld grooming.

De gevaren van cyberpesten
Cyberpesten kan heftige gevolgen hebben. Het is voor niemand goed om constant nare berichten te ontvangen. Zelfs simpele berichten die jij wellicht onzinnig vindt (“Je bent lelijk” of “Homo!”), kunnen het zelfbeeld en zelfvertrouwen van je kind erg aantasten. Als ouder denk je misschien dat het simpel is om pesters te blokkeren of gewoon het scherm van je laptop dicht te klappen. Zo gemakkelijk is het helaas niet. Cyberpesten gebeurt vaak in combinatie met fysiek pesten. Bovendien is het internet overal. Je kind heeft het nodig voor huiswerk, entertainment en communicatie. Hierdoor is het erg lastig om pesters te ontwijken, zelfs als je ze op social media blokkeert.

Naast een slecht zelfbeeld zorgt cyberpesten ook vaak voor lichamelijke klachten. Je kind kan zich zo’n zorgen maken over het pesten dat ze er fysiek ziek van worden. Onverklaarbare buikpijn en ziekte komen vaak voor bij slachtoffers van cyberpesten. Er zijn zelfs kinderen die voor lange tijd school moeten missen door pesten. Hierdoor kunnen ze een vertraging in hun educatie oplopen.

Een ander veelvoorkomend gevolg van cyberpesten is dat slachtoffers zelf anderen gaan pesten om zich beter te voelen. Hun zelfvertrouwen is zó ver weggevloeid dat ze niets anders weten te doen dan bij anderen dezelfde pijn veroorzaken. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel.

Helaas stop het daar niet. Het constante negatieve commentaar dat bij cyberpesten komt kijken, kan een slachtoffer tot het uiterste duwen. Zo maakte een studie uit 2018 bekend dat kinderen en adolescenten die online gepest worden een twee keer zo grote kans lopen om aan zelfpijniging doen. Ook is de kans twee keer zo groot dat ze zelfmoord proberen te plegen. Dit maakt wel duidelijk dat cyberpesten een groot probleem is. Het moet dan ook serieus genomen worden.

Hoe kun je cyberpesten voorkomen?
Met de hedendaagse hoeveelheid aan social media, apps en andere online netwerken is het onmogelijk om als ouder overal de vinger op de pols te houden. Wél kun je jouw kind preventief een aantal belangrijke lessen meegeven om cyberpesten hopelijk te voorkomen.

• Leg je kind uit dat hij niet ieder vriendschapsverzoek hoeft te accepteren. Als ze een persoon niet kennen of niet aardig vinden, mogen ze dat verzoek zonder problemen negeren.

• Geef je kind zo vaak mogelijk complimenten

  Hoe meer positieve affirmaties jij geeft, hoe minder gevoelig zij zullen zijn voor gemene woorden van anderen. Leer hen van jongs af aan in zichzelf te geloven. Dit zelfvertrouwen maakt het voor de pester minder interessant om te gaan pesten.

• Maak social media en andere internet gerelateerde groepen open en bespreekbaar

  Privacy is belangrijk, maar er is zelden een goede reden om nare dingen die je kind online overkomen te verstoppen of verzwijgen. Voor meer informatie over hoe je het gesprek het best kun aangaan met je kind, verwijzen we je naar het artikel ‘

  Hoe praat je met je kind over de risico’s van het internet?

• Druk je kind op het hart dat ze zich online net zo goed gedragen als in het echte leven

  Het is erg gemakkelijk om je online stoerder voor te doen dan je bent, maar hier moeten andere mensen niet onder lijden. Laat je kind weten dat ze ook op het internet beleefd en aardig tegen anderen moeten zijn. 

• Lees het artikel 'jouw tiener veilig online'

• Geef het juiste voorbeeld

  Dit geldt niet alleen voor je gedrag op social media, maar ook voor de fysieke omgang met anderen.

• Houd inlognamen en wachtwoorden geheim

  Wanneer je kind zijn of haar accounts alléén met jou deelt, is die informatie veiliger. Bovendien is het ook belangrijk dat je kind goede wachtwoorden gebruikt die niet gemakkelijk te raden zijn Zo kunnen anderen de social media-accounts niet zomaar hacken en vervolgens nepberichten plaatsen. Ook is je kind zo online moeilijker te vinden voor pestkoppen.

• Laat je kind van tevoren al weten waar ze terechtkunnen als ze in de problemen zitten. Natuurlijk kunnen ze bij jou aankloppen, maar als ze weten van websites zoals 

  Meldknop.nl zijn ze waarschijnlijk eerder geneigd om actie te ondernemen.

Wat doe je als je kind online gepest wordt?
Wanneer je hoort of ziet dat je kind gepest wordt, breekt je hart in duizend stukken. Hoe durven ze dat prachtige mensje zoveel pijn te doen? Tientallen emoties en gedachten schieten door je heen… En juist dan moet je eerst even rustig ademhalen. Jouw kind heeft namelijk niets aan jouw pijn of woede. Wat ze nodig hebben, is steun, advies en positieve affirmatie.

• Probeer allereerst de situatie te ontleden. Het eerste verdriet is vaak het grootst en heftigst, maar wanneer je er later op terugkomt, kun je helderder nadenken.

• Blokkeer de profielen en accounts van de pesters. Wellicht heeft je kind dit al geprobeerd en heeft het niet gewerkt. Alsnog is het de moeite om dit samen nog een keer te doen.

• Maak screenshots of vind een andere manier om het bewijsmateriaal vast te leggen. Je zou het in de toekomst nodig kunnen hebben voor de school of een officiële instantie.

• Praat met je kind Laat hem of haar weten dat het pesten niet hun schuld is, maar dat de onzekerheid bij de pesters ligt. Bevestig het tegenovergestelde van wat de pesters zeggen: je bent wél goed, mooi, lief, slim, enzovoort.

• Zijn de pesters klas- of schoolgenootjes van je kind? Neem dan direct contact op met de school zodat zij de situatie in de gaten kunnen houden en stappen kunnen ondernemen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor verenigingen, clubs en andere groepen. Ook zij zijn (deels) verantwoordelijk voor het oplossen van problemen met pesten, of dit nu over fysiek pesten of cyberpesten gaat.

• Neem, indien mogelijk, contact op met de ouders van de pester

  Als je screenshots van gesprekken hebt gemaakt, kun je deze eventueel meesturen. Ga het gesprek aan en bespreek samen hoe jullie dit op kunnen lossen. Geef de ouders vooral niet de schuld: samenwerken is veel effectiever.

• Onderneem actie Heeft het pesten een heftige indruk achtergelaten op je kind? Schakel dan de hulp in van een vertrouwenspersoon, zoals een jeugd- of schoolarts. Als de rechten van je kind zijn geschonden, bijvoorbeeld doordat er een naaktfoto is gecirculeerd, dan kun je contact opnemen met de Kinderombudsman

• Zoek eventueel naar meer informatie of hulp op websites als 

  stoppestennu.nl

  pestweb.nl of 

  oudersonderwijs.nl